Osocze bogatopłytkowe

Charakterystyka

Osocze bogatopłytkowe (PRP – platelet rich plasma) ze względu na swoje właściwości może być wykorzystywane w terapiach blizn różnego pochodzenia. PRP jest autologicznym produktem pozyskiwanym z krwi własnej Pacjenta. Zawiera kilkukrotnie większe stężenie płytek krwi (PLT) w porównaniu z krwią obwodową. Płytki krwi zawierają natomiast fizjologicznie aktywne białka, zwane czynnikami wzrostu (growth factors – GFs). Są one niezbędne w procesie prawidłowego gojenia ran i regeneracji tkanek, wpływają także na wygląd blizn, ponieważ:

  • Pobudzają podziały komórkowe fibroblastów oraz komórek macierzystych.
  • Wspierają angiogenezę, czyli tworzenie nowych naczyń krwionośnych w skórze.
  • Biorą udział w procesie naskórkowania sprawiając, że tworząca się blizna ma prawidłową budowę.
  • Stymulują syntezę kolagenu i jego dojrzewanie w procesie gojenia rany, przyczyniając się do prawidłowego rozłożenia kolagenu w bliźnie.
  • Wspierają tworzenie keratynocytów oraz ich migrację w kierunku rany.
  • Powodują wzrost wytrzymałości rany (i tworzącej się blizny) na napięcia. (2)

Osocze bogatopłytkowe może być podawane już na etapie powstania rany, z której ma uformować się blizna, aby przyspieszyć gojenie, zmniejszyć ból (na przykład po operacji) i zapewnić prawidłowy wygląd blizny. (1) Co więcej, osocze bogatopłytkowe stosowane jest, aby poprawić wygląd już powstałych blizn poprzez ujednolicenie ich koloru, wyrównanie struktury i wygładzenie brzegów. Osocze bogatopłytkowe stosuje się także w terapii blizn po to, aby przyspieszyć gojenie skóry i zminimalizować skutki uboczne (w tym rumień i obrzęk) po zabiegach bardziej inwazyjnych, takich jak np. laseroterapia frakcyjna ablacyjna. (1)

Osocze bogatopłytkowe jest materiałem w pełni autologicznym (materiał pobierany jest od tej samej osoby, której jest podawany), co przekłada się na wysoki stopień bezpieczeństwa procedury. Podanie Pacjentowi preparatu w pełni autologicznego minimalizuje ryzyko reakcji alergicznych i zakażeń praktycznie do zera. Osocze bogatopłytkowe wykazuje także właściwości antybakteryjne i przeciwgrzybicze. Zabiegi z wykorzystaniem tej metody są więc nisko inwazyjne i jednocześnie cechują się wysoką skutecznością. Choć osocze bogatopłytkowe może być stosowane jako samodzielny zabieg, zwykle stanowi element terapii łączonej, na przykład z laseroterapią frakcyjną ablacyjną lub zabiegami chirurgicznymi.

Wskazania

Osocze bogatopłytkowe wykorzystywane jest w leczeniu praktycznie wszystkich rodzajów blizn, takich jak:

  • Blizny atroficzne (zanikowe) występujące w przebiegu trądziku oraz chorób przebiegających z wysypką, takich jak ospa wietrzna, w tym:
    • blizny typu ice-pick – w przekroju w kształcie litery V
    • blizny typu boxcar – w przekroju w kształcie prostokąta
    • blizny typu rolling scars – w przekroju w kształcie litery U
    • płytkie blizny atroficzne
  • oraz:
    • blizny powstałe na skutek urazu mechanicznego, termicznego lub chemicznego
    • blizny pooparzeniowe
    • blizny pooperacyjne
    • blizna po cesarskim cięciu
  • w tym blizny przerostowe

Badania naukowe dotyczące skuteczności osocza bogatopłytkowego w leczeniu keloidów (bliznowców) nie są jednoznaczne.

Przebieg

Przed każdym zabiegiem z wykorzystaniem osocza bogatopłytkowego lekarz przeprowadza z Pacjentem szczegółowy wywiad medyczny, podczas którego wyklucza przeciwwskazania, omawia plan zabiegowy, cele terapii i wiele innych kwestii. Następnie obszar zabiegowy jest oczyszczany i dezynfekowany. Zabieg nie powoduje bardzo dużego dyskomfortu, jednak Pacjenci o niskim progu bólu mogą zdecydować się na zastosowanie maści znieczulającej. Specjalista pobiera od Pacjenta ok. 15 ml krwi i odwirowuje z niej osocze. W Klinice Zakrzewscy procedura ta odbywa się za pomocą podwójnej strzykawki, bez udziału antykoagulantów, co pozwala na uzyskanie całkowicie hipoalergicznego materiału o przedłużonym działaniu czynników wzrostu. Osocze bogatopłytkowe podawane jest w obszar zabiegowy metodą mezoterapii igłowej, czyli iniekcji lub w trakcie zabiegu mezoterapii mikroigłowej.  

Wskazania przed zabiegiem

Na dwa dni przed zabiegiem nie należy przyjmować leków przeciwzapalnych i obniżających krzepliwość krwi, ponieważ zwiększają one ryzyko wystąpienia zasinień w miejscu poddanym zabiegowi. Nie zaleca się również spożywania alkoholu.  

Wskazania po zabiegu

Po zabiegu z wykorzystaniem osocza bogatopłytkowego Pacjent może wrócić do wykonywania codziennych czynności i nie wymaga okresu rekonwalescencji. Miejsce poddane zabiegowi może być zaczerwienione, obrzęknięte i bolesne. Na skórze mogą wystąpić także niewielkie zasinienia lub strupki. Są to naturalne objawy, które ustępują samoistnie. Ponadto Pacjent powinien stosować się do kilku zaleceń:

  • Przez 2 dni po zabiegu należy:
    • unikać ekspozycji na słońce
    • unikać korzystania z sauny i solarium
    • unikać korzystania z basenu
  • Przez kilka dni po zabiegu nie wolno spożywać alkoholu
  • Obszaru zabiegowego nie należy masować
  • Powstałych strupków nie wolno zrywać ani zdrapywać
  • Na leczoną bliznę nie wolno nakładać kosmetyków i leków oprócz tych zaleconych przez lekarza

Przeciwwskazania

  • Choroby nowotworowe
  • Ciężkie choroby autoimmunologiczne
  • Zakażenie wirusem HIV
  • Wirusowe zapalenie wątroby typu B lub C
  • Ciężka anemia
  • Zaburzenia funkcji płytek krwi
  • Ciąża i karmienie piersią
  • Sterydoterapia
  • Aktywna choroba lub infekcja skóry w okolicy, którą chce się poddać zabiegowi

Efekty zabiegu mogą różnić się pomiędzy Pacjentami i zależą od wielu czynników, między innymi od indywidualnych uwarunkowań, stanu zdrowia, rodzaju, wielkości, położenia i wieku blizny oraz stosowania się do zaleceń pozabiegowych.

1. Alser OH, Goutos I. The evidence behind the use of platelet-rich plasma (PRP) in scar management: a literature review. Scars, Burns & Healing. 2018;4. doi:10.1177/2059513118808773
2. PRZEMYSŁAW PRZĄDKA, ZDZISŁAW KIEŁBOWICZ, PIOTR SKRZYPCZAK, Autogenne osocze bogatopłytkowe – rodzaje, sposoby aktywacji i zastosowanie, DOI: 10.21521/mw.5539

TOP