Pielęgnacja rany i blizny

Czynniki wpływające na wygląd blizny

Ostateczny wygląd blizny zależy od wielu czynników i choć na wiele z nich nie mamy wpływu, możemy zadbać o te aspekty, które są od nas zależne, takie jak odpowiednia dieta, oraz pielęgnacja rany. Do najważniejszych czynników mających wpływ na wygląd blizny należą:

• wiek pacjenta
• kolor skóry
• stan zdrowia oraz choroby współtowarzyszące (choroby nerek i wątroby, cukrzyca, zaburzenia hormonalne, zaburzenia krążenia)
• sposób odżywiania, w tym niedobory witamin, głównie A i E oraz białka
• przyjmowane leki (np. sterydy i cytostatyki)
• palenie tytoniu
• uwarunkowania genetyczne, w tym skłonność do powstawania blizn przerosłych i keloidów
• umiejscowienie rany
• kształt, wielkość i głębokość rany
• nieprawidłowe ukrwienie rany
• zakażenie rany
• stosowanie leków w obrębie rany
• odpowiednia pielęgnacja rany

Pielęgnacja blizny

Odpowiednia pielęgnacja rany oraz blizny ma duży wpływ na jej wygląd, w tym jej wielkość, kształt i widoczność. Do najważniejszych zaleceń dotyczących postępowania ze wszystkimi rodzajami ran i blizn należą:

• Miejsce, w którym tworzy się blizna, należy systematycznie oczyszczać łagodnym środkiem myjącym, aby nie doszło do zakażenia rany. Warto także unikać czynników, które mogłyby doprowadzić do zakażenia wirusowego, bakteryjnego lub grzybiczego, na przykład korzystania z publicznych basenów.
• Jeśli na powierzchni rany tworzą się strupki, nie należy ich zrywać ani zdrapywać. Manipulowanie może doprowadzić do powstawania przebarwień oraz pogorszenia wyglądu blizny.
• Osoby chore na trądzik pospolity powinny pamiętać, że wyciskanie zmian skórnych zwiększa ryzyko powstawania blizn.
• W przypadku ran zlokalizowanych na ciele należy nosić lekką i przewiewną odzież i unikać ubrań z materiałów syntetycznych, ponieważ może prowadzić to do odparzenia skóry i przerastania blizny.
• Gdy rana się zasklepi, można smarować ją dedykowanymi preparatami, na przykład kosmetykami natłuszczającymi oraz preparatami aptecznymi zawierającymi wyciąg z cebuli, heparynę czy macicę perłową.
• Warto dbać o zróżnicowaną dietę i zapobiegać niedoborom pokarmowym. Wskazane jest także odpowiednie nawodnienie organizmu.
• Należy unikać zbędnego napinania skóry w miejscu zrostu tkanek, a także wysiłku fizycznego, który mógłby negatywnie wpłynąć na proces gojenia się ran poprzez napinanie i rozciąganie skóry.
• Powstającą bliznę należy sumiennie zabezpieczać przed promieniowaniem UV. Warto więc unikać ekspozycji na słońce i korzystania z solarium. Ponadto na bliznę należy stosować preparaty ochronnych z filtrem UV faktorze SPF 50.
• Warto pozostawać pod stałą opieką kosmetologa lub dermatologa, który będzie mógł obserwować, czy rana goi się prawidłowo i zaleci odpowiednie metody, jeżeli chodzi o leczenie blizny.

Blizna po cesarskim cięciu i blizny pooperacyjne

Oprócz stosowania się do wcześniej wymienionych zaleceń, warto pamiętać, że dbanie o rany i blizny pooperacyjne oraz po cesarskim cięciu ma nieco inny charakter, ponieważ ukierunkowane jest na zminimalizowania ryzyka zrostów, przykurczów i zapewnienia prawidłowego gojenia. W tym celu warto udać się do fizjoterapeuty, który zaleci odpowiednie działania. Mogą one obejmować:

• W pierwszych 7 dniach po operacji zaleca się wykonywanie drenażu limfatycznego w obrębie blizny.
• W ciągu 6-8 tygodni po operacji drenaż można kontynuować i objąć jego zakresem także samą bliznę. W tym okresie można także rozpocząć masaż blizny, korzystając z dedykowanego preparatu do leczenia blizn oraz wykonywać kinesiotapig – naklejanie przez specjalistę odpowiednich taśm pod określonym naciskiem.
• W czasie przebudowy blizny, czyli 0,5-2 lata po operacji, wdrożyć można techniki bezpośredniej pracy z blizną, czyli masaż głęboki i techniki rozluźniania mięśniowo-powięziowego.
• Warto pamiętać, że Pacjent powinien być pod stałą opieką dermatologa i fizjoterapeuty, którzy będą w stanie ocenić, czy rana goi się prawidłowo oraz zapobiec jej powikłaniom, takim jak zrosty.
• Ważnym elementem terapii jest samodzielna praca z blizną zalecona przez specjalistę wykonywana przez Pacjenta w domu.

Istotnym elementem dbania o powstającą bliznę jest jej odpowiednia higiena i pielęgnacja. Preparaty mające poprawić jej wygląd można stosować wtedy, gdy rana się zasklepi. Warto pamiętać, że specjalistyczne leczenie jest najskuteczniejsze, jeśli przeprowadza się je tak szybko, jak to możliwe. Z tego względu warto zasięgnąć porady dermatologa zanim blizna przybierze swój ostateczny kształt.