Iniekcje kortykosteroidów
Charakterystyka
Kortykosteroidy, inaczej glikokortykosteroidy, są podstawowym środkiem farmakologicznym wykorzystywanym w leczeniu blizn przerostowych i keloidów. Powodują zmniejszenie stanu zapalnego oraz hamują proliferację i aktywność fibroblastów. Co więcej, glikokortykosteroidy zmniejszają syntezę glikozoaminoglikanów i kolagenu, głównego budulca blizn. Kortykosteroidy wstrzymują także działanie inhibitorów proteaz, pozwalając na szybszą degradację kolagenu nagromadzonego w keloidzie lub bliźnie przerostowej. W efekcie dochodzi do zmniejszenia wymiarów blizny i jej zmiękczenia. Iniekcje kortykosteroidów to standardowa metoda leczenia o wysokim stopniu bezpieczeństwa, cechująca się skutecznością na poziomie 50-100%. Najlepsze efekty terapii obserwuje się w przypadku blizn świeżych. W terapii kortykosteroidami stosowane są preparaty takie jak octan hydrokortisonu, metyloprednizolon, dexametazon oraz acetonid tramcynolonu.
Wskazania
Iniekcje kortykosteroidów zalecane są przede wszystkim w terapii blizn przerostowych i keloidów, do których zaliczyć można:
blizny powstałe na skutek urazu mechanicznego, termicznego lub chemicznego
blizny pooparzeniowe
blizny pooperacyjne
blizna po cesarskim cięciu
blizny potrądzikowe
Przebieg
Iniekcja kortykosteroidu poprzedzona jest dokładnym wywiadem medycznym z Pacjentem, podczas którego wyklucza się ewentualne przeciwwskazania, opracowuje plan terapii i omawia inne istotne kwestie. Przed zabiegiem skóra jest oczyszczana i dezynfekowana. Choć preparaty stosowane w leczeniu blizn przerostowych i keloidów zwykle zawierają w sobie lidokainę, czyli środek znieczulający, w przypadku Pacjentów o niskim progu bólu można zastosować miejscowe znieczulenie skóry. Kortykosteroidy aplikowane są do wnętrza blizny za pomocą strzykawki z cienką igłą. Lekarz podaje lek w dokładnie wytyczone miejsce w obrębie blizny i cała procedura trwa kilkanaście minut. Plan terapii dobierany jest indywidualnie do każdego Pacjenta, jednak zazwyczaj obejmuje 3-4 zabiegi w odstępach 4-6 tygodni. W przypadku obszernych keloidów leczenie może być bardziej czasochłonne. Iniekcje kortykosteroidów stosuje się jako jedyną formę terapii lub w połączeniu z wycięciem chirurgicznym blizny, a także m in. z laseroterapią, czy krioterapią.
Przygotowanie do zabiegu
Zabieg iniekcji kortykosteroidów nie wymaga specjalnych przygotowań ze strony Pacjenta. W dniu zabiegu warto zrezygnować ze spożywania alkoholu i palenia tytoniu. Lekarz może także zalecić odstawienie leków wpływających na krzepliwość krwi.
Wskazania pozabiegowe
Po iniekcji kortykosteroidów okres rekonwalescencji nie jest wymagany, a Pacjent od razu może wrócić do codziennych czynności. Po zabiegu w miejscu wstrzyknięcia leku skóra na bliźnie może być zaczerwieniona i lekko obrzęknięta. Jeśli objawy nie ustąpią, następnego dnia, należy skonsultować się z lekarzem. Po zabiegu skóry nie należy napinać, na przykład podczas aktywności fizycznej. Leczony obszar należy sumiennie zabezpieczać przed promieniowaniem UV kremem z filtrem SPF 50. W zależności od wskazań, lekarz może zalecić stosowanie maści lub kremu przyspieszającego gojenie. Leczony obszar należy utrzymywać w czystości i stosować się do wytycznych dotyczących pielęgnacji i higieny zaleconych przez lekarza.
Przeciwwskazania
Mimo tego, że iniekcje kortykosteroidów to zabieg o wysokim stopniu bezpieczeństwa, istnieją przeciwwskazania do jego wykonania. Do najważniejszych należą:
alergia na podawany lek
aktywne infekcje skórne na leczonym obszarze
ciąża i karmienie piersią
zaburzenia krzepliwości krwi
choroby autoimmunologiczne
nowotwory skóry
zaburzenia hormonalne, np. cukrzyca lub choroby tarczycy.
Warto pamiętać, że iniekcje kortykosteroidów mogą powodować niepożądane skutki uboczne, takie jak teleangiektazje, zaburzenia pigmentacji i atrofia skóry.