Blizny zanikowe

Charakterystyka

Blizny zanikowe (atroficzne) przybierają postać zagłębienia w skórze i mogą występować pojedynczo lub w grupach. Przybierają różną głębokość i kształt, w zależności od sposobu powstania czy indywidualnych uwarunkowań. Charakteryzuje je to, że dno blizny leży poniżej powierzchni skóry i często ma wyraźnie zaznaczone granice. Blizny zanikowe mogą umiejscowić się na każdym obszarze ciała, na którym wcześniej występowała choroba skóry o podłożu zapalnym lub doszło do urazu. Bliznom zanikowym może towarzyszyć hiperpigmentacja (przebarwienia) lub hipopigementacja, czyli odbarwienie skóry. 

Czynniki ryzyka

Blizny atroficzne mogą pojawić się w przebiegu wielu chorób skóry przebiegających ze stanem zapalnym, takich jak: 

  • ospa wietrzna 

  • trądzik martwiczy

  • trądziku pospolity i jego odmiany, czyli trądzik młodzieńczy (acne juvenilis), ropowiczy (acne phlegmonosa), trądzik skupiony (acne conglobata), trądzik bliznowcowy (acne keloidea), trądzik piorunujący (acne fluminans)

  • świerzbiączka guzkowa

  • trądzik odwrócony 

  • toczeń rumieniowaty 

  • reakcje trądowe 

  • znamię zaskórnikowe

Blizny zanikowe mogą powstać także wskutek chirurgicznego usuwania zmian skórnych oraz po operacjach przeprowadzonych metodą Mohsa, czyli wycinania zmian skórnych wraz z usunięciem odpowiednio dużych marginesów tkanek. Rzadziej występują po urazach skóry, w których doszło do głębszego uszkodzenia tkanek. 

Sposób powstania 

Blizny zanikowe (atroficzne) powstają, gdy proces bliznowacenia nie przebiega prawidłowo, ponieważ komórki skóry nie wytwarzają wystarczająco dużo kolagenu w miejscu rany, także na skutek zmian zapalnych powstałych w organizmie. W efekcie tkanka łączna włóknista nie wypełnia całego ubytku tkanki powstałego w wyniku urazu i blizna tworzy się poniżej powierzchni skóry. Mechaniczne urazy skóry, takie jak drapanie czy wyciskanie zmian w przebiegu chorób zapalnych, także przyczyniają się do powstawania blizn atroficznych. Nieprawidłowa pielęgnacja skóry i nietrafione leczenie w czasie trwania choroby takiej jak trądzik czy ospa wietrzna mogą również przyczynić się do powstawania blizn atroficznych.

Rodzaje

Blizny atroficzne dzieli się na 3 rodzaje: 

  • Blizny typu ice-pick (w przekroju o kształcie litery V). Blizny są głębokie i wąskie, o ostrych krawędziach. Sięgają nawet do tkanki podskórnej, jednak ich szerokość zazwyczaj nie przekracza 2 milimetrów. Są najpowszechniejszym typem blizn potrądzikowych i tych występujących po ospie wietrznej.

  • Blizny typu rolling scars (w przekroju o kształcie litery U) są szerokie i płytkie, o łagodnych brzegach i krawędziach. Mogą łączyć się z innymi bliznami, tworząc skupiska na dużych powierzchniach skóry, nadając jej pofalowany wygląd. Mogą osiągać do 5 mm szerokości.

  • Blizny typu boxcar scars (w przekroju w kształcie prostokąta) są szerokie, płaskie, o głębokości do 0,5 mm i szerokości od 1 do 4 mm. Ich krawędzie są wyraźne, a brzegi zarysowane. Umiejscawiają się na policzkach i żuchwie, jednak zazwyczaj nie występują tuż obok siebie.  

Leczenie

Terapię blizn atroficznych warto rozpocząć jak najwcześniej, jednak dopiero po całkowitym wygojeniu się skóry. Dobierając odpowiednią terapię, lekarz bierze pod uwagę rodzaj występujących blizn, ich pochodzenie, wielkość, głębokość, umiejscowienie, elastyczność, kolor, stan zdrowia Pacjenta i inne czynniki. W leczeniu blizn atroficznych często stosuje się terapię łączoną opracowaną przez lekarza i bazującą na połączeniu metod dobranych do konkretnego przypadku.

Najczęściej rekomendowane leczenie ma na celu przede wszystkim pobudzenie procesów regeneracji skóry, m, in. poprzez stymulowanie fibroblastów do syntezy włókien kolagenowych, aby wyrównać strukturę skóry i spłycić istniejące blizn. Aby to osiągnąć wykorzystuje się rozwiązania takie jak:

  • technologie laserowe
  • metoda LADD (z ang.: laser-assisted drug delivery, czyli podawanie leków wspomagane laserem)
  • mezoterapia mikroigłowa 
  • osocze bogatopłytkowe 
  • radiofrekwencja mikroigłowa
  • peelingi chemiczne
  • środki farmakologiczne
     

Blizny atroficzne mogą być też leczone metodami chirurgicznymi, np. poprzez

  • wycinanie
  • wycinanie sztancą do biopsji (tzw. biopsy punch) 
  • podcinanie, polegające na wprowadzeniu cienkiej igły lub kaniuli pod skórę w obszarze blizny, a następnie na wykonaniu energicznych ruchów w celu oddzielenia tkanki bliznowatej od głębszych warstw skóry. Ten proces pomaga zmniejszyć efekt zaciągania, który jest charakterystyczny dla blizn atroficznych, poprzez zerwanie lub rozluźnienie struktur bliznowych.

Innymi metodami leczenia i poprawy estetyki blizn atroficznych są też m. in. iniekcje tropokolagenu, wypełniaczy, w tym tzw. lipofilling.

Aby terapia przyniosła rezultaty, zabiegi należy wykonywać zgodnie z planem zabiegowym. Na efekty leczenia wpływ ma wiele czynników, w tym czas rozpoczęcia leczenia, przestrzeganie przez Pacjenta zaleceń przed i pozabiegowych czy pielęgnacja blizny zalecona przez specjalistę.

TOP