Leczenie nadpotliwości toksyną botulinową – 10 najczęstszych pytań

Zwiększone wydzielanie potu jest naturalne, jeśli występuje w wyniku wysokiej temperatury otoczenia, wysiłku fizycznego lub dużego stresu. Co jednak, gdy proces ten uruchamia się niezależnie od tych czynników lub powodowany jest nawet najmniejszymi bodźcami emocjonalnymi? Co jeśli ilość wydzielanego przez organizm potu jest tak obfita, że utrudnia codzienne funkcjonowanie, wpływa negatywnie na życie zawodowe czy towarzyskie?

W takich sytuacjach możemy mówić o nadpotliwości – chorobie, którą można i należy leczyć.

Niestety w wielu przypadkach konwencjonalne metody radzenia sobie z nadpotliwością takie jak dezodoranty, nie przynoszą rezultatów. Warto wtedy zastanowić się nad terapią hamowania aktywności gruczołów potowych, np. toksyną botulinową. W artykule odpowiadamy na najczęściej zadawane pytania dotyczące tej metody leczenia nadpotliwości.

1. Czym jest nadpotliwość?

Nadmierna potliwość, inaczej hiperhydroza, to schorzenie dermatologiczne diagnozowane wtedy, gdy wydzielanie potu przekracza fizjologiczne normy potrzebne do termoregulacji organizmu, czyli utrzymania stałej temperatury ciała. Choć nadpotliwość nie jest niebezpieczna dla zdrowia, ma negatywny wpływ na życie prywatne, zawodowe i funkcjonowanie w społeczeństwie. Nadmierna potliwość najczęściej dotyczy osób w wieku 25-65 lat i obejmuje około 1% społeczeństwa. (1)

2. W jaki sposób toksyna botulinowa leczy nadpotliwość?

Toksyna botulinowa jest neurotoksyną produkowaną przez bakterie Clostridium botulinum. Od lat znajduje szerokie zastosowanie w wielu dziedzinach medycyny, w tym w terapii nadpotliwości. Ekrynowe gruczoły potowe są stymulowane do wydzielania potu przez nerwy produkujące acetylocholinę na ich zakończeniach. Podanie w odpowiednie miejsca toksyny botulinowej blokuje uwalnianie acetylocholiny w zakończeniach nerwowych, eliminując skutki nadpotliwości. (2) Co ważne, toksyna botulinowa nie wpływa negatywnie na inne funkcje skóry i jej przydatków, jej działanie jest miejscowe, bezpieczne i ustępuje z czasem.

3. Kiedy pojawią się pierwsze efekty terapii?

Badania wskazują, że leczenie nadpotliwości botuliną zmniejsza wydzielania potu o ok. 80% już po 2 tygodniach. Efekty utrzymują się do 6 miesięcy. (2) Toksyna botulinowa powoduje całkowitą likwidację lub znaczne zmniejszenie nadpotliwości. Rezultaty mogą różnić się pomiędzy Pacjentami, ponieważ uwarunkowane są wieloma czynnikami, w tym indywidualnymi predyspozycjami czy stosowaniem się do zaleceń pozabiegowych. Gdy działanie toksyny botulinowej ustąpi, zabieg można powtórzyć w celu podtrzymania efektów. Iniekcji toksyny botulinowej nie należy powtarzać częściej niż co 3 miesiące. (2)

4. Czy terapii można poddać każde miejsce na ciele?

Leczenie nadpotliwości toksyną botulinową można przeprowadzić na każdej części ciała. Osoby doświadczające tej dolegliwości najczęściej decydują się na terapię w obrębie pach, stóp, dłoni i twarzy (szczególnie na czole i nad górną wargą). Warto wiedzieć, że nadpotliwość może pojawić się także w okolicy pachwin, na skórze głowy, karku i pod piersiami, jak również w okolicach intymnych. Toksynę botulinową można zastosować praktycznie w każdym obszarze skóry, na którym Pacjent doświadcza nadpotliwości.

5. Czy toksyna botulinowa sprawdzi się w leczeniu nadpotliwości niezależnie od jej przyczyny?

Wyróżnia się 3 rodzaje nadpotliwości:

• Nadpotliwość pierwotna dotyczy ok. 90% wszystkich przypadków. Nadmierne pocenie pojawia się w wyniku emocji i stresu, a także pod wpływem wysokiej temperatury.
• Nadpotliwość wtórna związana jest z występowaniem konkretnych chorób, takich jak nadczynność tarczycy, stanów, takich jak menopauza, oraz z przyjmowaniem wybranych leków, w tym atropiny czy cytostatyków.
• Nadmierne pocenie smakowe jest bardzo rzadkie i pojawia się w wyniku spożycia gorących lub pikantnych pokarmów i napojów lub używek, takich jak alkohol i kawa. (1)

Toksynę botulinową stosuje się w terapii nadpotliwości pierwotnej, czyli tej wywołanej emocjami i bodźcami termicznymi.

6. Jak nadpotliwość pierwotna może wpływać na organizm?

W wyniku nadpotliwości pierwotnej obszary ciała objęte problemem – najczęściej pachy, dłonie i stopy – są praktycznie stale wilgotne, co może utrudniać wykonywanie codziennych czynności. Nadmierna potliwość może także prowadzić do maceracji skóry, wtórnych zakażeń i zmian troficznych. Schorzenie często jest przyczyną niskiej samooceny, wycofania z życia społecznego i obniżonego samopoczucia. Z tych względów leczenie nadpotliwości jest tak ważne i może podnieść komfort życia wielu osób. (1) 

7. Jak diagnozuje się nadpotliwość pierwotną?

Nadpotliwość pierwotną stwierdza się, gdy Pacjent doświadcza nadmiernego wydzielania potu od minimum 6 miesięcy. Dodatkowym kryterium diagnostycznym jest spełnienie 4 z 7 poniższych warunków:

• Występowanie nadpotliwości pod pachami, na dłoniach, stopach lub twarzy.
• Nadpotliwość jest obustronna i symetryczna.
• Pacjent nie doświadcza dolegliwości podczas snu.
• Objawy pojawiają się minimum raz w tygodniu.
• Nadpotliwość ujawniła się przed 25. rokiem życia.
• Schorzenie występuje rodzinnie.
• Nadpotliwość wpływa negatywnie na jakość życia. (3)

8. Jak wygląda zabieg z użyciem toksyny botulinowej?

Przed zabiegiem lekarz może wykonać próbę Minora, w trakcie której na skórę nakłada roztwór jodku potasu. Miejsca narażone na nadmierne pocenie się zmieniają kolor, ukazując powierzchnię, na której należy wykonać iniekcje. (1) Każdy zabieg poprzedzony jest szczegółowym wywiadem z Pacjentem, podczas którego omawiane są oczekiwania, przeciwwskazania  i inne kwestie.

Obszar zabiegowy jest oczyszczany i dezynfekowany. Toksynę botulinową podaje się w skórę w odstępach 1-2-centymetrowych w dawce ustalonej przez lekarza. (1) Iniekcje mogą powodować dyskomfort, dlatego przed procedurą stosuje się preparat znieczulający w maści. 

9. Czy zabieg nie powoduje problemów z termoregulacją organizmu?

Wstrzymanie pracy gruczołów potowych w miejscach, w których występuje nadpotliwość, nie wpływa negatywnie na termoregulację organizmu i usuwanie przez niego toksyn. Na ciele znajduje się ok. 3 miliony gruczołów ekrynowych, a dla przykładu – te umiejscowione pod pachami stanowią zaledwie ich 1%. (4)

10.  Czy każdy może poddać się leczeniu nadpotliwości toksyną botulinową?

Choć zabieg cechuje się wysokim stopniem bezpieczeństwa, istnieją przeciwwskazania do jego wykonania. Zaliczamy do nich ciążę i karmienie piersią, schorzenia o podłożu nerwowo-mięśniowym, uczulenie na którykolwiek składnik preparatu, infekcje skóry w obszarze zabiegowym oraz przyjmowanie antybiotyków aminoglikozydowych.

Leczenie nadpotliwości toksyną botulinową to metoda terapii o wysokim stopniu bezpieczeństwa oraz skuteczności i niskim ryzyku wystąpienia skutków ubocznych. Jeśli doświadczasz nadmiernego pocenia się, skonsultuj się ze swoim dermatologiem i zapytaj, czy kwalifikujesz się do leczenia toksyną botulinową. Nadpotliwość znacznie obniża jakość życia, dlatego warto ją diagnozować i leczyć.

Umów wizytę