Stres oksydacyjny – czym jest i jak mu przeciwdziałać?

Stres oksydacyjny, wywołany destrukcyjnym działaniem wolnych rodników, to jedna z głównych przyczyn starzenia się wszystkich organów naszego ciała, w tym skóry. Dlatego przeciwdziałanie stresowi oksydacyjnemu może być jedną z naszych najsilniejszych broni przeciwstarzeniowych.  Świadomymi wyborami możemy walczyć ze stresem oksydacyjnym na wiele sposobów, pozytywnie oddziałując tym samym nie tylko na kondycję naszej skóry, ale też zdrowie całego organizmu. I choć walka z wolnymi rodnikami nie jest łatwa, warto ją podjąć…

Czym są wolne rodniki?

W ludzkim organizmie przebiega niezliczona ilość procesów biochemicznych, których efektem ubocznym jest powstawanie wolnych rodników, czyli reaktywnych form tlenu posiadających niesparowane elektrony. Występowanie niesparowanego elektronu w strukturze cząsteczki sprawia, że dąży ona do jego “uzupełnienia”, więc łatwo wchodzi w reakcję z innymi strukturami, aby im go “odebrać”, czego skutkiem jest naruszenie ich integralności. Wolne rodniki łatwo wchodzą w reakcje w cukrami, lipidami i białkami, czyli ważnymi elementami składowymi komórek i łańcuchów DNA, przez co stanowią dla nich zagrożenie. O ile określona liczba wolnych rodników jest stanem zupełnie naturalnym i pożądanym w organizmie człowieka (wolne rodniki są niezbędne w przebiegu procesu gojenia ran czy regeneracji tkanek), o tyle ich nadmiar może prowadzić do zaburzenia równowagi między reakcjami wolnorodnikowymi i antyoksydacyjnymi, co może mieć negatywne skutki.

Co sprzyja namnażaniu się wolnych rodników?

Organizm posiada naturalną zdolność do chronienia się przed nadmiarem wolnych rodników. Służą mu do tego neutralizujące wolne rodniki enzymy (dysmutaza ponadtlenkowa, katalaza oraz peroksydaza glutationowa) czy np. glutation - peptyd, który odgrywa ważną rolę w detoksykacji organizmu. Zdolność organizmu człowieka do syntetyzowania naturalnych czynników antyoksydacyjnych spada jednak z wiekiem. Stres oksydacyjny może również nasilać się w wyniku niedoboru niektórych składników odżywczych (np. witamin C, E, A, beta-karotenu, selenu) oraz wskutek oddziaływania na organizm ludzki wielu czynników zewnętrznych oraz wewnętrznych, w tym promieniowania UV, zanieczyszczenia środowiska, stosowania używek, leków, niezbilansowanej diety czy stresu.

Dlaczego stres oksydacyjny oddziałuje negatywnie na skórę?

Stres oksydacyjny może prowadzić do nieprawidłowości w funkcjonowaniu komórek i tkanek ludzkiego ciała przez uszkadzanie ich DNA, białek, kwasów tłuszczowych i błon komórkowych. Dezintegracja i uszkodzenia komórek mogą przyspieszyć procesy starzenia się, ale także prowadzić do rozwoju różnych chorób, w tym nowotworów. Problem ten dotyczy całego organizmu, w tym największego organu ludzkiego ciała, jakim jest skóra, której funkcje zostają osłabione przez stres oksydacyjny w następujący sposób:

Te istotne zmiany w tkankach i komórkach skóry skutkują pogorszeniem się kondycji skóry i przyspieszonym pojawianiem się oznak starzenia się. Skóra traci elastyczność, gęstość i nawilżenie. Na skórze pojawiają się i utrwalają się zmarszczki, a owal twarzy opada. Skóra staje się przesuszona, matowa, poszarzała i wolniej się regeneruje. Zwiększa się także skłonność do powstawania przebarwień, podrażnień i alergii.

Czym jest inflammaging?

Naruszenie bariery ochronnej skóry jest jednym z ważniejszych konsekwencji stresu oksydacyjnego w kontekście zjawiska zwanego inflammaging czyli przedwczesnego starzenia się skóry wskutek występującego w niej przewlekłego stanu zapalnego o niskim nasileniu. Inflammaging to efekt “błędnego koła”, w które wpada skóra osłabiona przez stres oksydacyjny przez co staje się podatna na negatywne oddziaływanie czynników zewnętrznych i wewnętrznych.  Skóra, stale narażona na występowanie stresorów,  „przyzwyczaja się” do nich, a stan zapalny może zamienić się w chroniczny, który ze względu na swoje niskie nasilenie, nie musi być odczuwalny i zauważalny od razu, co usypia naszą czujność i nie daje powodów do podjęcia działania. W konsekwencji w dłuższej perspektywie kondycja skóry pogarsza się i staje się ona jeszcze bardziej podatna na negatywne działanie czynników. Osłabiona skóra ma zmniejszone zdolności regeneracyjne i ochronne, a zatem przedwcześnie zachodzą w niej procesy starzenia się. Istniejący stan zapalny nie tylko przyspiesza starzenie się skóry, ale może także pogarszać przebieg wielu schorzeń dermatologicznych takich jak trądzik pospolity, trądzik różowaty, łuszczyca i atopowe zapalenie skóry.

Jak zmniejszyć stres oksydacyjny i zniwelować jego skutki?

Walka ze stresem oksydacyjnym powinna odbywać się na kilku poziomach:

• Zminimalizowanie negatywnego wpływu czynników środowiskowych na skórę.

Ponieważ promieniowanie UV może prowadzić do zaburzenia równowagi oksydacyjnej, niezwykle istotna jest codzienna i restrykcyjna ochrona przeciw promieniowaniem UV – warto pamiętać, aby preparat nanosić co 3-4 godziny. Jest to działanie istotne nie tylko w kontekście zapobiegania powstawaniu wolnych rodników, ale także w ramach profilaktyki przeciwnowotworowej. Odpowiednie oczyszczanie skóry oraz stosowanie specjalistycznej pielęgnacji chroniącej i pomagającej odbudowywać jej naturalną barierę ochronną, często zagrożoną przez zanieczyszczenia powietrza czy stosowanie agresywnych kosmetyków, są ważnymi działaniami, zmniejszającymi wystąpienie ryzyka podrażnień, alergii, zaostrzenia chorób dermatologicznych, a także przedwczesnego starzenia się skóry.

• zminimalizowanie wpływu negatywnych czynników behawioralnych na skórę.

Osoby palące tytoń powinny zrezygnować z tego nawyku, a niepalące – unikać przebywania w zadymionych pomieszczeniach. W kwestii stresu emocjonalnego dobrym rozwiązaniem jest wdrożenie technik relaksacyjnych, a jeśli to konieczne – rozważenie wizyty u specjalisty, który zaproponuje strategie radzenia sobie ze stresem. Warto też zrezygnować z bardzo intensywnego wysiłku fizycznego, który potęguje stres oksydacyjny na rzecz umiarkowanej i regularnej aktywności fizycznej, która także redukuje stres.

• wybór diety i suplementacji, które wspierają równowagę oksydacyjną organizmu

Do istotnych czynników podnoszących ryzyko wystąpienia stresu oksydacyjnego należy niezbilansowana dieta bogata w wysokoprzetworzoną żywność, tłuszcze trans i cukier. Natomiast antyoksydanty przyswajane z pożywienia chronią przed stresem oksydacyjnym nie tylko skórę, ale cały organizm. W produktach warto szukać przede wszystkim witamin: C, E i A oraz flawonoidów i karotenoidów. Najwięcej antyoksydantów znajdziemy w produktach takich jak: arnika górska, rumianek, natka pietruszki, czarna porzeczka, dzika róża, czerwona papryka, kiwi, pomidory, warzywa kapustne, owoce cytrusowe, oleje roślinne, żółte i pomarańczowe owoce i warzywa (marchew, brzoskwinie itd.), orzechy, przyprawy (cynamon, kurkuma, goździki), owoce morza i wiele więcej. Powstawaniu wolnych rodników sprzyja także alkohol, dlatego warto go unikać. Stres oksydacyjny można także zwalczać z pomocą składników pozyskiwanych z roślin w formie suplementów. Jednymi z nich są naturalna astaksantyna oraz dysmutaza ponadtlenkowa SOD obecne w preparacie Medilâge Anti-âge. Pierwsza z nich wykazuje działanie antyoksydacyjne 500-krotnie silniejsze od witaminy E, natomiast druga stanowi najsilniejszy z naturalnych antyoksydantów.

• Wdrożenie antyoksydantów do pielęgnacji, zarówno domowej, jak i profesjonalnej.

Produkty o działaniu zwalczającym wolne rodniki to niezbędny element każdej domowej pielęgnacji cery bez względu na wiek. Do codziennej rutyny warto wdrożyć preparaty z witaminą C, witaminą A (w formie retinolu), witaminą E, koenzymem Q10 i polifenolami (np. resweratrolem). Składniki te znajdziemy także w profesjonalnych dermokosmetykach, których działanie antyoksydacyjne zostało poparte badaniami. ZO Skin Health Illuminating AOX Serum to silnie skoncentrowane serum, które nie tylko chroni skórę przed wolnymi rodnikami, ale także wspomaga jej naturalne procesy naprawcze i ją nawilża. Zawiera witaminy A, C, E, kultury komórek macierzystych minimalizujące stan zapalny, oraz kompleks polisacharydów. ZO Skin Health 10% Vitamin C Self Activating to kolejny produkt dedykowany ochronie antyoksydacyjnej, którą zapewnia dzięki zawartości witaminy E, koenzymu Q10 i witaminy C w postaci tetraizopalmitynianu askorbylu, czyli najbardziej efektywnej i najtrwalszej formy tej witaminy. Serum dodatkowo przyczynia się do rozjaśnienia przebarwień i wyrównania kolorytu skóry. 

Oprócz standardowej pielęgnacji nieocenioną pomoc w walce ze stresem oksydacyjnym stanowią profesjonalne zabiegi dedykowane wzmocnieniu potencjału antyoksydacyjnego skóry:

• PRO XN Antioxidant Therapy swoje działanie opiera na ksantohumolu, który jest najbardziej efektywnym przeciwutleniaczem. Wieloetapowa procedura uzupełniona o mikronakłuwanie pozwala na dostarczenie w głąb skóry składników antyoksydacyjnych, które niwelują wolne rodniki, rozjaśniają przebarwienia oraz odmładzają wygląd cery. W efekcie dochodzi do zmniejszenia stresu oksydacyjnego, spowolnienia procesów starzenia się skóry, poprawy jędrności, kolorytu i nawilżenia cery, a także do zmniejszenia widoczności drobnych zmarszczek.
• Retix.C Retibooster to procedura oparta na substancjach o udowodnionym działaniu antyoksydacyjnym i przeciwstarzeniowym: retinolu, witaminie C oraz witaminie E. Czynniki wzrostu TGF-beta w stężeniu 2% minimalizują podrażniające działanie retinolu, jednocześnie wzmacniając jego działanie. Zabieg składa się z kilku etapów, które obejmują także mezoterapię mikroigłową. Dzięki procedurze skóra zyskuje ochronę przeciw wolnym rodnikom, zostaje także odmłodzona poprzez zmniejszenie widoczności drobnych zmarszczek i przebarwień. Dodatkowo zabieg wpływa na wyrównanie kolorytu cery oraz jej ujędrnienie.
• Retix.C Eye Plus dedykowany jest wrażliwej skórze wokół oczu. Kilkuetapowy zabieg pozwala na dostarczenie w głąb skóry wielu substancji aktywnych o działaniu odmładzającym, przeciwzmarszczkowym, ujędrniającym i rozświetlającym. Dzięki witaminie C w stężeniu 10% skóra wokół oczu zyskuje ochronę antyoksydacyjną, która trwa na długo po zakończeniu zabiegu. Co więcej, procedura pozwala na nawilżenie skóry, wyrównanie jej struktury, a także zmniejszenie widoczności cieni i worków pod oczami.