Kwiecień miesiącem trądziku różowatego – rozwiewamy mity

Amerykańskie Towarzystwo Trądziku Różowatego (National Rosacea Society) ustanowiło kwiecień miesiącem trądziku różowatego w celu szerzenia świadomości i wiedzy dotyczącej tej choroby, która dotyka około 5-10% światowej populacji. Choć trądzik różowaty jest dermatozą, większość ludzi nim dotkniętych doświadcza także problemów natury psychologicznej. Co więcej, na temat tej choroby nadal krąży wiele krzywdzących mitów. Z tych względów zachęcamy zarówno osoby chorujące na to schorzenie, ich bliskich, a przede wszystkim tych, którzy nie znają tej choroby, aby w kwietniu dowiedzieli się nieco więcej na jej temat...

Trądzik różowaty to tylko zarumieniona skóra

Choć objawy łagodnego trądziku różowatego mogą wyglądać jak zarumieniona skóra, schorzenie ma o wiele więcej manifestacji klinicznych. Pojawieniu się rumienia może towarzyszyć ból, pieczenie i ściągnięcie skóry. W postaci rumieniowej obserwuje się także teleangiektazje, czyli poszerzone naczynka krwionośne. Postać grudkowo-krostkowa objawia się wykwitami w formie grudek i krost, a także zgrubieniem i łuszczeniem skóry oraz obrzękiem. W postaci z dominacją zmian przerostowych oprócz wcześniej opisanych symptomów obserwuje się także zmiany guzowate, które mogą prowadzić do deformacji najczęściej nosa, ale także czasem uszu, brody i czoła. Postać oczna trądziku różowatego obejmuje suchość, pieczenie, łzawienie i kłucie w gałce ocznej, którym może towarzyszyć zapalenie spojówek, rogówki i tęczówki. Trądzik różowaty nie polega więc tylko na “niewinnym” rumienieniu się, lecz jest chorobą, która często wywołuje ból i znacząco obniża jakość życia.

Trądzik różowaty to choroba osób nadużywających alkohol

Spożywanie alkoholu może powodować zaostrzenie objawów choroby u niektórych osób, choć nie jest w żaden sposób związane z pojawieniem się schorzenia. Krzywdzące stereotypy mogą wynikać z tego, że nawet u zdrowych osób, alkohol może prowadzić do zaczerwienienia i opuchnięcia skóry twarzy. Dodatkowo czerwona skóra z grudkami oraz nabrzmiały nos często kojarzą się nam z obrazem osoby nadmiernie spożywającej alkohol. Często Pacjenci doświadczają przykrości ponieważ są osądzani przez innych tylko na podstawie tych widocznych na pierwszy rzut oka objawów. Dlatego właśnie tak ważne jest uświadamianie społeczeństwa, że zaczerwienienie skóry, obrzęki czy zniekształcenia nosa mogą być objawem choroby, na pojawienie się której Pacjenci nie mają żadnego wpływu, a jej objawy często wywołują wstyd czy poczucie winy. Wsparcie otoczenia jest zatem bardzo istotne w przebiegu choroby oraz wzmacnianiu motywacji do jej leczenia.

Osoby z trądzikiem różowatym nie powinny tak przejmować się wyglądem swojej skóry

Związek pomiędzy dermatozami a psychiką człowieka jest dość dobrze zbadany. Choroby skóry mogą mieć realny wpływ na poczucie własnej wartości, samoocenę, jakość życia i funkcjonowanie zarówno w życiu prywatnym, jak i zawodowym. Osoby z trądzikiem różowatym doświadczają uczuć takich jak wstyd, frustracja, niepewność czy złość. Mogą także zapaść na choroby natury psychicznej, w tym na depresję. Badania dowodzą, że większość osób dotkniętych trądzikiem różowatym negatywnie postrzega swoje życie i wiele z nich unika kontaktu z ludźmi, nawet z lekarzami. Chorzy na to schorzenie nie są więc przewrażliwieni – trądzik różowaty, podobnie jak inne dermatozy, realnie obniża jakość życia i negatywnie wpływa na psychikę.

Trądzik różowaty można wyleczyć, jeśli Pacjent się postara

Trądzik różowaty jest chorobą nieuleczalną i nie wiadomo, dlaczego dotyka konkretnych ludzi. Wśród możliwych przyczyn schorzenia wymienia się czynniki genetyczne, zaburzenia immunologiczne i naczyniowe. Jest to choroba o charakterze nawrotowym, co oznacza, że cechuje się okresami remisji i zaostrzeń. Każda postać trądziku różowatego może mieć także przebieg łagodny, umiarkowany lub ciężki. Chorzy mają wpływ na zapobieganie i zmniejszanie objawów nawrotów choroby poprzez identyfikację i eliminację czynników, które zaostrzają schorzenie. Czynniki wyzwalające chorobę mogą być bardzo różnorodne i inne dla każdej osoby, a ich poznanie może trwać, zwłaszcza, że wrażliwość Pacjenta na te czynniki może zmieniać się wraz ze zmianą pór roku, a także z biegiem lat. Prowadzenie pamiętnika trądziku różowatego pomaga ustalić, jakie wyzwalacze pogarszają stan skóry.

Formularz ułatwiający prowadzenie pamiętnika pobierzesz tutaj: https://www.klinikazakrzewscy.pl/files/PDF/formularz_pamietnik_tradzik_roz.pdf

Osoby z trądzikiem różowatym powinny zrezygnować z ostrych potraw i kawy

Powyższe stwierdzenie jest prawdziwe tylko dla wybranej grupy chorych. Warto pamiętać, że objawy trądziku różowatego oraz czynniki je wywołujące mogą być zupełnie inne dla dwóch chorych osób. Z tego względu tak ważne jest indywidualne podejście do leczenia trądziku różowatego, zarówno ze strony chorego, jak i lekarza. Wśród najczęstszych czynników zaostrzających trądzik różowaty wymienia się niektóre produkty żywieniowe, wybrane napoje, czynniki atmosferyczne, wysoką temperaturę, niektóre emocje, wybrane leki doustne, a także niektóre kosmetyki. Poznanie i eliminacja czynników wywołujących zaostrzenia nie prowadzi jednak do wyleczenia, ale do ustabilizowania choroby.

Trądzik różowaty to odmiana trądziku pospolitego

Choć nazwa dermatozy w języku polskim jest myląca, trądzik różowaty nie jest typem trądziku pospolitego. Są to dwie różne choroby, o odmiennych przyczynach i przebiegu. W niektórych przypadkach objawy obu schorzeń mogą być podobne, zwłaszcza gdy porównamy postać grudkowo-krostkową trądziku różowatego i trądzik pospolity. Trądzik różowaty jest chorobą przewlekłą i nieuleczalną, w przeciwieństwie do trądziku pospolitego. Pierwsza dermatoza zazwyczaj rozpoczyna się między 30 a 50 rokiem życia, druga – występuje najczęściej u nastolatków i może objawiać się także zaskórnikami oraz zmianami na tułowiu, plecach i ramionach. Choroby leczone są w zupełnie inny sposób i z tego względu prawidłowa diagnoza różnicująca jest niezwykle istotna.

Trądzik różowaty może wynikać z braku higieny i jest zaraźliwy

Nie istnieje związek między nieodpowiednią higieną a pojawieniem się schorzenia. Brak odpowiedniej pielęgnacji może natomiast pogarszać jego przebieg. Trądzik różowaty jest zapalną, ale nieinfekcyjną chorobą skóry i z uwagi na jej etiologię, zarażenie się nią nie jest możliwe.

Leczenie trądziku różowatego nie jest skuteczne

Leczenie trądziku różowatego ukierunkowane jest na zmniejszenie widoczności oraz uciążliwości objawów choroby, zapobiegania jej nawrotom oraz podniesienie jakości życia chorych. Terapia może być skuteczna, jeśli jej plan dopasowywany jest indywidualnie do Pacjenta i obejmuje kilka poziomów:

• Trafna diagnoza i dobranie sposobów leczenia odpowiednich dla Pacjenta zarówno pod kątem efektywności, wykonalności, dostępności, a także możliwości finansowych.
• Leczenie miejscowe i/lub doustne nie zawsze będzie rekomendowane każdemu Pacjentowi. Jest to zależne od wielu czynników, w tym dominujących objawów i stopnia zaostrzenia choroby. Współczesna medycyna dysponuje jednak szeregiem metod, które są w stanie skutecznie złagodzić objawy choroby.
• Profesjonalne zabiegi, takie jak laseroterapia, peelingi chemiczne i mikronakłuwanie stanowią dodatkowe sposoby terapii.
• Odpowiednia domowa pielęgnacja skóry zalecona przez dermatologa stanowi nieodłączny element leczenia, podobnie jak profilaktyka, która obejmuje unikanie czynników zaostrzających chorobę.

Osoby z trądzikiem różowatym nie powinny się malować

Makijaż jest często jednym z niewielu sposobów, który pozwala chorym na lepsze funkcjonowanie i przyczynia się do poprawy ich samopoczucia. Stres związany z koniecznością wyjścia z domu z niepomalowaną twarzą może zaostrzyć objawy choroby bardziej niż nieodpowiednio dobrane produkty do makijażu. Warto jednak wybierać produkty, które nie pogorszą przebiegu choroby. Wiele osób z trądzikiem różowatym zauważa, że kosmetyki mineralne i produkty bez alkoholu w składzie powodują u nich mniej podrażnień. Użycie bazy pod makijaż w zielonym kolorze może pomóc zneutralizować zaczerwienienia i ograniczyć ilość nakładanego podkładu lub korektora. Ochrona przeciwsłoneczna nakładana pod makijaż oraz skuteczny demakijaż twarzy są równie istotne. Skórę należy oczyszczać delikatnie, używając łagodnych produktów.

Szerzenie rzetelnej wiedzy dotyczącej trądziku różowatego pozwala na uświadamianie zarówno chorych, którzy podjęli już leczenie, tych, którzy dopiero podejrzewają u siebie tę dermatozę, jak i osób, które nie mają trądziku różowatego, lecz mają styczność z osobami chorymi.  Mity dotyczące tego schorzenia często skutkują niechęcią do rozpoczęcia terapii i szerzenia krzywdzących stereotypów, które negatywnie wpływają na osoby z trądzikiem różowatym i rozpowszechniają nieprawdziwy obraz tej choroby.